Γιατί ο Ερντογάν «σκουπίζει» δημόσια και ιδιωτικά αποθέματα χρυσού

του Παναγιώτη Βελισσάρη
Οι τράπεζες καλούν τους Τούρκους να καταθέσουν τα χρυσαφικά τους
Καθώς η τουρκική οικονομία δέχεται όλο και ισχυρότερες πιέσεις –
απόρροια της διεθνούς απομώνοσης που έφερε η αυταρχική στροφή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση της χώρας καταφεύγει σε μια ιστορικά ασφαλή επιλογή: Τη συγκέντρωση χρυσού στα θησαυροφυλάκιά της τόσο μέσω του επαναπατρισμού αποθεμάτων που διατηρούσε σε άλλες χώρες, όσο και δίνοντας κίνητρα στους πολίτες ώστε να καταθέσουν τα κοσμήματά τους σε κρατικές και ιδιωτικές τράπεζες.

Όπως μετέδωσε η εφημερίδα Hurriyet, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας απέσυρε όλα τα αποθέματα που διατηρούσε σε χρυσό από τη FED [κεντρική ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ]. Πρόκειται για απόθεμα μεγέθους 220 τόνων, ένα μέρος του οποίου μεταφέρθηκε στην Τουρκία και ένα άλλο μέρος στην κεντρική τράπεζα της Βρετανίας και στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank for International Settlements, BIS) στην Ελβετία.

Πέραν όμως των κρατικών ενεργειών και οι μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες στη γειτονική χώρα προχώρησαν στην απόσυρση των αποθεμάτων τους από θησαυροφυλάκια του εξωτερικού, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την τράπεζα Halk που μετέφερε – σύμφωνα με τη Milliyet- συνολικά 29 τόνους χρυσού πίσω στην Τουρκία.

Παράλληλα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της γείτονος, επιχειρούν να συγκεντρώσουν και χρυσό από τους πολίτες, παρέχοντας κίνητρα ώστε να παραδώσουν τα κοσμήματά τους στα γκισέ των τραπεζών. Ενδεικτικά είναι δύο SMS – προσφορές τραπεζών που κατακλύζουν τις τελευταίες ημέρες τα κινητά τηλέφωνα των τούρκων πολιτών:

«Αγαπητέ πελάτη, περίοδος κέρδους για το χρυσάφι στο σπίτι σας, με την εγγύηση του θησαυροφυλακίου του κράτους! Φέρτε τον χρυσό σας στα καταστήματά μας και προσθέστε κέρδος πάνω στο κέρδος. [...] Για περισσότερες πληροφορίες [...]»

«Φέρτε κι εσείς τον χρυσό σας, όποια εργάσιμη ημέρα επιθυμείτε, στους εξουσιοδοτημένους χρυσοχόους μας και θα τον καταθέσουμε δωρεάν στον λογαριασμό χρυσού σας. Και επιπλέον, ευκαιρία με τόκο 2,75% στον προθεσμιακό σας λογαριασμό, για όσους από εσάς σπεύσετε μέχρι το τέλος του Απρίλη! Για περισσότερες πληροφορίες [...]»
Ο Ερντογάν έδωσε τον τόνο

Οι εν λόγω κινήσεις έρχονται στο φως της δημοσιότητας έπειτα από την παραίνεση προς τις τράπεζες στην οποία είχε προχωρήσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προ ημερών. Μιλώντας στο Παγκόσμιο Συνέδριο Επιχειρηματικότητας (GEC), ο Τούρκος πρόεδρος απηύθυνε έκκληση στις χώρες που βρίσκονται υπό την πίεση συναλλαγματικής ισοτιμίας να μην δανείζονται σε δολάριο αλλά σε χρυσό. «Με το δολάριο ο κόσμος δέχεται την πίεση της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Ο χρυσός ποτέ στην Ιστορία δεν αποτέλεσε μοχλός πίεσης», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ιστορικά ασφαλές καταφύγιο

Παρότι η απόσυρση των αποθεμάτων από τα θησαυροφυλάκια των ΗΠΑ αποδίδεται στην όξυνση των σχέσεων της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον, οι ενέργειες της τουρκικής κυβέρνησης μπορούν να ερμηνευτούν και ως προετοιμασία για επιδείνωση των πιέσεων η οικονομία της γειτονικής χώρας.

Επίσης, πέραν της σε γενικές γραμμές σωστής επισήμανσης του Ερντογάν περί της αξίας του χρυσού –τουλάχιστον όπως υποστηρίζουν οικονομολόγοι- ιστορικά έχει αποδειχθεί πως η καταφυγή στο εν λόγω «ευγενές» μέταλλο, θεωρείται μια ασφαλής επιλογή.

Και αυτό γιατί, έχει φυσική μορφή, δεν μπορεί να παραχαραχθεί ή να δημιουργηθεί αντίγραφό του, τα παγκόσμια αποθέματά του δεν είναι τεράστια.

Επίσης, σύμφωνα με την ειδική ιστοσελίδα BullionStar.com, ο χρυσός χρησιμοποιείται ως ένα ασφαλές καταφύγιο σε εποχές συγκρούσεων, πολέμων και γεωπολιτικής αστάθειας, ενώ γίνεται παγκόσμια αποδεκτός.

Επίσης δεν συνδέεται με το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ενώ δεν μπορεί να τον εκδόσει μια κυβέρνηση, μια κεντρική τράπεζα ή μια νομισματική αρχή, ενώ σε αντίθεση με τα κρατικά ομόλογα που ενέχουν το ρίσκο χρεοκοπίας, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τον χρυσό.

Ο χρυσός με άλλα λόγια, είναι η τέλεια πανοπλία ενός κράτους σε περιόδους οιασδήποτε κρίσης…