Ρεπορτάζ: Αντώνης Ρηγόπουλος
Το πρωί της Τρίτης το πεζοδρόμιο της οδού Λουκάρεως ήταν γεμάτο από νέους και νέες που κρατούσαν σημαίες και πανό. Το ίδιο και τα σκαλιά του Εφετείου Αθηνών, ενώ η αναμονή για να μπορέσει κανείς να εισέλθει στο κτήριο λίγη ώρα πριν ολοκληρωθεί η αποχή των δικηγόρων ήταν μεγάλη. Αστυνομικές κλούβες και ΜΑΤ σε πλήρη εξάρτηση, όλα μαζί συνέθεταν ένα σκηνικό που έδειχνε ότι στις δικαστικές αίθουσες θα συζητηθεί κάτι λιγότερο συνηθισμένο....
Ήταν η αρχή ενός ακόμη δικαστικού επεισοδίου της «καφκικής» περιπέτειας δύο νεαρών ατόμων, της Ηριάννας Β.Λ. και του Περικλή. Πρόκειται για την υπόθεση που στη μακρόχρονη πορεία της κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα γενικευμένο και ειλικρινές κοινωνικό ενδιαφέρον και να «γεφυρώσει» πολιτικές αποστάσεις μεταξύ όσων αδυνατούσαν να κλείσουν τα μάτια μπροστά στην αίσθηση μιας κατάφωρης αδικίας που συντελούνταν στα δικαστήρια και συνεχίζεται, δυστυχώς στις φυλακές.
Η υπόθεση της Ηριάννας και του Περικλή βγαίνει και πάλι στο προσκήνιο, αυτή τη φορά με αφορμή την έφεση που, ιδανικά, θα οδηγήσει στην αθώωση και την αποφυλάκισή τους.
Σκίτσο του Πάνου Ζάχαρη για την Ηριάννα Β.Λ. (πηγή: facebook.com/zacharis.panos)Μια αίθουσα με φίλους
Η αίθουσα του δικαστηρίου ήταν κατάμεστη από ανθρώπους που είχαν έρθει αυθόρμητα για να συμπαρασταθούν δια της παρουσίας τους στους δύο κατηγορούμενους, αλλά και από φίλους των ίδιων των κατηγορουμένων, η στάση των οποίων αποτελεί παράδειγμα για τα ακροατήρια τέτοιων δικαστηρίων.
Όσοι και όσες ήρθαν στο δικαστήριο, παρά την πολυκοσμία, παρά την ορθοστασία την οποία είχαν υποχρεωθεί να υπομείνουν αφού οι καρέκλες της -μεγάλης κατά τα άλλα- αίθουσας ήταν ελάχιστες και παρά τη συνεχόμενη ειρωνεία της έδρας προς τους μάρτυρες υπεράσπισης, κατάφεραν να σταθούν στο ύψος της περίστασης και να βάλουν τον προφανή εκνευρισμό τους στο περιθώριο.
Τα νεύρα τους δοκιμάστηκαν ακόμα περισσότερο όταν ο πρόεδρος, απευθυνόμενος προς τον πατέρα του κατηγορούμενου Περικλή και κοιτάζοντας το συγκεντρωμένο στην αίθουσα πλήθος, αναρωτήθηκε γιατί τόσοι «αναρχικοί» υποστηρίζουν τον συγκεκριμένο κατηγορούμενο.
Η Ηριάννα Β.Λ. μπήκε στην αίθουσα με χειροπέδες, αλλά και με το ήρεμο χαμόγελο της αυτοπεποίθησης ενός ανθρώπου που έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης την οποία βιώνει. Αμέσως μετά ο Περικλής, επίσης σιδεροδέσμιος. Γύρω από τους δυο κατηγορούμενους, βρίσκονταν περίπου δέκα αστυνομικοί, τρεις εκ των οποίων ανήκαν στα ΕΚΑΜ, φορώντας κουκούλες και έχοντας τα δάχτυλα συνεχώς δίπλα στην σκανδάλη των αυτόματων όπλων τους.
Η Ηριάννα, λίγες ώρες αργότερα, όταν η διαδικασία ολοκληρώθηκε, θα χαιρετούσε με το ίδιο πλατύ χαμόγελο τους ανθρώπους που ήρθαν για να της συμπαρασταθούν και θα φιλούσε συγκινημένη τους γονείς και τη θεία της που λίγη ώρα νωρίτερα είχαν περάσει τη βάσανο της κατάθεσης για ένα από τα πιο αγαπημένα τους πρόσωπα.
Δίπλα της, ο Περικλής, με πιο βαρύ -αλλά καθόλου ηττοπαθές- βλέμμα, διαβεβαίωνε τη μητέρα του ότι είναι καλά. Πρόκειται για την ίδια γυναίκα που, μιλώντας προς το προεδρείο κατά τη δική της κατάθεση, αναρωτήθηκε έντονα που αποσκοπούσε η επιμονή σε ερωτήσεις στις οποίες είχε απαντήσει ευθέως.
Η υπόθεση… εν συντομία
Η υπόθεση της Ηριάννας Β.Λ. είναι λίγο-πολύ γνωστή, όμως είναι πάντοτε χρήσιμο να υπενθυμίζεται για να αναδεικνύεται και η φύση της αδικίας που συντελείται και να εξηγείται, συνεπώς, το γιατί αυτή η υπόθεση έχει προκαλέσει κύματα αντιδράσεων σε όλη την ελληνική κοινωνία, ενώ έχει προκαλέσει αισθήματα αλληλεγγύης και εκτός συνόρων.
Σκίτσο του βραζιλιάνου σκιτσογράφου Κάρλος Λατούφ που παραχώρησε συνέντευξη στο altsantiri.grπριν λίγες εβδομάδες, για την Ηριάννα Β.Λ. Στο σκίτσο αναφέρεται: «Ποιος ενδιαφέρεται για τις αποδείξεις έτσι και αλλιώς;» Πηγή: facebook.com/AthensLiveGrΤον Μάρτιο του 2011 η φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Ηριάννα κοιμάται στο σπίτι τού επίσης φοιτητή (του ΕΜΠ) φίλου της Κωνσταντίνου(συγκάτοικος του οποίου ήταν ο Περικλής), ο οποίος είχε φιλική σχέση με δύο άτομα που αποδείχτηκε αργότερα ότι συμμετείχαν στην οργάνωση «Συνωμοσία των Πυρήνων της Φωτιάς».
Το βράδυ εκείνο κάνει έφοδο στο σπίτι η Αντιτρομοκρατική και προσάγει τον Κωνσταντίνο. Η Ηριάννα οικειοθελώς δίνει δείγμα DNAκαι κάπως έτσι ξεκίνησε ο Γολγοθάς της.
Ο Κωνσταντίνος παραπέμπεται ως μέλος της ΣΠΦ χωρίς απολύτως κανένα στοιχείο πέρα από τη φιλική του σχέση με δύο μέλη των Πυρήνων, ωστόσο αθωώνεται αμετάκλητα από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, ύστερα από πρόταση του εισαγγελέα Σωτήρη Μπάγια.
Στο μεταξύ, όμως, άρχισε από τότε να κατασκευάζεται ο «φάκελος» της Ηριάννας.
Δύο ολόκληρα χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 2013 (στη σκληρή εποχή Δένδια-Αθανασίου), η Ηριάννα συλλαμβάνεται διότι επειδή, στον γεμιστήρα ενός όπλου που είχε βρεθεί στην Πολυτεχνειούπολη το 2011, είχε βρεθεί «μερικό» DNA που ταίριαζε με το δείγμα που είχε δώσει οικειοθελώς η Ηριάννα. Παράλληλα, στις έρευνες που έγιναν στο σπίτι και το αυτοκίνητό της δεν βρέθηκε κανένα στοιχείο.
Η Ηριάννα τελικά, το καλοκαίρι του 2017 θα καταδικαστεί σε 13 χρόνια κάθειρξης χωρίς αναστολή, με μόνο πειστήριο το μερικό δείγμα DNA, το οποίο σύμφωνα με ειδικούς που κατέθεσαν στο δικαστήριο είναι αδύνατο να ταυτοποιηθεί με εκείνο της κοπέλας.
Αντιδράσεις από… παντού
Η υπόθεση της Ηριάννας Β.Λ. και του Περικλή προκάλεσε αντιδράσεις σε πολλά επίπεδα. Εκτός από την κοινωνική κατακραυγή που λειτούργησε ως αφορμή για τη διοργάνωση συγκεντρώσεων, πορειών, και συναυλιών που συγκέντρωσαν χιλιάδες πολίτες, η υπόθεση προκάλεσε το ενδιαφέρον και πολλών ακόμη φορέων.
Στιγμιότυπο από τη συναυλία αλληλεγγύης στην Ηριάννα τον Σεπτέμβριο του 2017
Επιγραμματικά θα αναφέρουμε το εξαιρετικά σημαντικό γεγονός ότι η Διεθνής Αμνηστία μια μόλις ημέρα πριν την έναρξη της εκδίκασης της έφεσης, με ανακοίνωσή της εκφράζει τις «ανησυχίες» της για δίκαιη δίκη. Είναι σημαντικό μάλιστα να τονιστεί ότι η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί χρήσιμο να… υπενθυμίσει στις ελληνικές δικαστικές αρχές το τεκμήριο της αθωότητας. « Η απαίτηση του να θεωρείται αθώος ο κατηγορούμενος, σημαίνει ότι το βάρος απόδειξης της κατηγορίας βαραίνει τη δίωξη. Ένα δικαστήριο δεν μπορεί να καταδικάσει εκτός αν η ενοχή έχει αποδειχθεί πέρα από εύλογες αμφιβολίες», αναφέρει μεταξύ άλλων η ΔΑ. Επίσης συμπληρώνει: «Βασικό κριτήριο για μία δίκαιη ακρόαση είναι η αρχή της ισότητας των μέσων μεταξύ των διαδίκων σε μια υπόθεση. Η αρχή αυτή εξασφαλίζει ότι η υπεράσπιση έχει μια πραγματική ευκαιρία να προετοιμάσει και να παρουσιάσει την υπόθεσή της».
Όμως η αντίδραση της ΔΑ δεν ήταν η μοναδική. Το περασμένο καλοκαίρι, όταν καταδικάστηκε η Ηριάννα με μοναδικό «ενοχοποιητικό» στοιχείο το μερικό δείγμα DNA, 95 βιολόγοι, βιοεπιστήμονες και ερευνητές, από κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, σε εκτενή ανακοίνωσή τους απαίτησαν την αποφυλακιση και την αθώωση της Ηριάννας Β.Λ.. Επρόκειτο για επιστήμονες από πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης, του Εδιμβούργου, του Παρισιού, της Στοκχόλμης, της Ιαπωνίας, του Βερολίνου αλλά και του Χάρβαρντ.
Οι συγκεκριμένοι επιστήμονες επικέντρωναν σε επτά σημεία που έδειχναν ότι η Ηριάννα δεν θα έπρεπε να ενοχοποιηθεί κάνοντας λόγο για «επιστημονικά σφάλματα». Σύμφωνα με την ανακοίνωσή τους α)ήταν συμβατοί μόλις οι 7 από τους 15 γενετικούς τόπους, β)χρησιμοποιήθηκαν υλικά κακής ποιότητας ή χαμηλής ποσότητας DNA,γ) υπήρξε λάθος και στη στατιστική ανάλυση, δ) το εργαστήριο δεν διέθετε πιστοποίηση, ε) δεν διασφαλίστηκε η ορθή ερμηνεία, στ) δεν τηρήθηκαν τα όρια και οι ορολογίες και ζ) υπάρχει κίνδυνος από την παγίωση τέτοιων πρακτικών.
Παράλληλα, αξίζει να αναφερθεί η αντίδραση του υπ. Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή μετά την αίτηση αναστολής που κατέθεσε η πλευρά της Ηριάννας τον περασμένο Οκτώβριο. «Το Δικαστήριο που εξέδωσε τη σημερινή απόφαση φέρει και το βάρος της ευθύνης της κρίσης του. Το τραύμα στο κράτος δικαίου σήμερα δεν επουλώθηκε. Η Ηριάννα παραμένει στη φυλακή. Συνεχίζουμε την προσπάθεια μας με το ίδιο σθένος και την ίδια πεποίθηση ότι στο τελος η δικαιοσύνη θα θριαμβεύσει και η Ηριάννα θα αποδοθεί ελεύθερη στην κοινωνία», είχε δηλώσει τότε ο υπουργός.
Ωστόσο, τα ευχολόγια οπωσδήποτε επιδέχονται κριτικής όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις. Άλλωστε, η Ηριάννα Β.Λ. καταδικάστηκε βάσει του νόμου 187Α του Ποινικού Κώδικα. Πρόκειται για τον διαβόητο «τρομονόμο», βάσει του οποίου πολλοί έχουν καταλήξει στη φυλακή με την κατηγορία του τρομοκράτη, έχοντας εναντίον τους πολύ λιγότερα ενοχοποιητικά στοιχεία. Παρόλα αυτά, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα κατηγορούμενα μέλη της Χρυσής Αυγής, αλλά και εκείνα της παραστρατιωτικής Combat 18, «απέφυγαν» τον τρομονόμο και κατηγορούνται βάσει του νόμου 187 του ΠΚ, δηλαδή της συμμετοχής σε απλή εγκληματική οργάνωση.
Σε κάθε περίπτωση, ο νόμος 187Α του ΠΚ και οι λόγοι για τους οποίους παραμένει ακόμη κραταιός παρά τις αντιδράσεις που έχει δημιουργήσει στον νομικό κόσμο, είναι ένα ζήτημα το οποίο θα μας απασχολήσει έντονα το επόμενο διάστημα με αφορμή τόσο την εξέλιξη της υπόθεσης της Ηριάννας, όσο και την κατάθεση τροπολογιώνκατάργησης του συγκεκριμένου νόμου στη Βουλή.
Πηγές: Εφημερίδα των Συντακτών, Διεθνής Αμνηστία, Documento, Τα Νέα, Αυγή, AthensLive.gr
Επιγραμματικά θα αναφέρουμε το εξαιρετικά σημαντικό γεγονός ότι η Διεθνής Αμνηστία μια μόλις ημέρα πριν την έναρξη της εκδίκασης της έφεσης, με ανακοίνωσή της εκφράζει τις «ανησυχίες» της για δίκαιη δίκη. Είναι σημαντικό μάλιστα να τονιστεί ότι η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί χρήσιμο να… υπενθυμίσει στις ελληνικές δικαστικές αρχές το τεκμήριο της αθωότητας. « Η απαίτηση του να θεωρείται αθώος ο κατηγορούμενος, σημαίνει ότι το βάρος απόδειξης της κατηγορίας βαραίνει τη δίωξη. Ένα δικαστήριο δεν μπορεί να καταδικάσει εκτός αν η ενοχή έχει αποδειχθεί πέρα από εύλογες αμφιβολίες», αναφέρει μεταξύ άλλων η ΔΑ. Επίσης συμπληρώνει: «Βασικό κριτήριο για μία δίκαιη ακρόαση είναι η αρχή της ισότητας των μέσων μεταξύ των διαδίκων σε μια υπόθεση. Η αρχή αυτή εξασφαλίζει ότι η υπεράσπιση έχει μια πραγματική ευκαιρία να προετοιμάσει και να παρουσιάσει την υπόθεσή της».
Όμως η αντίδραση της ΔΑ δεν ήταν η μοναδική. Το περασμένο καλοκαίρι, όταν καταδικάστηκε η Ηριάννα με μοναδικό «ενοχοποιητικό» στοιχείο το μερικό δείγμα DNA, 95 βιολόγοι, βιοεπιστήμονες και ερευνητές, από κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, σε εκτενή ανακοίνωσή τους απαίτησαν την αποφυλακιση και την αθώωση της Ηριάννας Β.Λ.. Επρόκειτο για επιστήμονες από πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης, του Εδιμβούργου, του Παρισιού, της Στοκχόλμης, της Ιαπωνίας, του Βερολίνου αλλά και του Χάρβαρντ.
Οι συγκεκριμένοι επιστήμονες επικέντρωναν σε επτά σημεία που έδειχναν ότι η Ηριάννα δεν θα έπρεπε να ενοχοποιηθεί κάνοντας λόγο για «επιστημονικά σφάλματα». Σύμφωνα με την ανακοίνωσή τους α)ήταν συμβατοί μόλις οι 7 από τους 15 γενετικούς τόπους, β)χρησιμοποιήθηκαν υλικά κακής ποιότητας ή χαμηλής ποσότητας DNA,γ) υπήρξε λάθος και στη στατιστική ανάλυση, δ) το εργαστήριο δεν διέθετε πιστοποίηση, ε) δεν διασφαλίστηκε η ορθή ερμηνεία, στ) δεν τηρήθηκαν τα όρια και οι ορολογίες και ζ) υπάρχει κίνδυνος από την παγίωση τέτοιων πρακτικών.
Παράλληλα, αξίζει να αναφερθεί η αντίδραση του υπ. Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή μετά την αίτηση αναστολής που κατέθεσε η πλευρά της Ηριάννας τον περασμένο Οκτώβριο. «Το Δικαστήριο που εξέδωσε τη σημερινή απόφαση φέρει και το βάρος της ευθύνης της κρίσης του. Το τραύμα στο κράτος δικαίου σήμερα δεν επουλώθηκε. Η Ηριάννα παραμένει στη φυλακή. Συνεχίζουμε την προσπάθεια μας με το ίδιο σθένος και την ίδια πεποίθηση ότι στο τελος η δικαιοσύνη θα θριαμβεύσει και η Ηριάννα θα αποδοθεί ελεύθερη στην κοινωνία», είχε δηλώσει τότε ο υπουργός.
Ωστόσο, τα ευχολόγια οπωσδήποτε επιδέχονται κριτικής όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις. Άλλωστε, η Ηριάννα Β.Λ. καταδικάστηκε βάσει του νόμου 187Α του Ποινικού Κώδικα. Πρόκειται για τον διαβόητο «τρομονόμο», βάσει του οποίου πολλοί έχουν καταλήξει στη φυλακή με την κατηγορία του τρομοκράτη, έχοντας εναντίον τους πολύ λιγότερα ενοχοποιητικά στοιχεία. Παρόλα αυτά, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα κατηγορούμενα μέλη της Χρυσής Αυγής, αλλά και εκείνα της παραστρατιωτικής Combat 18, «απέφυγαν» τον τρομονόμο και κατηγορούνται βάσει του νόμου 187 του ΠΚ, δηλαδή της συμμετοχής σε απλή εγκληματική οργάνωση.
Σε κάθε περίπτωση, ο νόμος 187Α του ΠΚ και οι λόγοι για τους οποίους παραμένει ακόμη κραταιός παρά τις αντιδράσεις που έχει δημιουργήσει στον νομικό κόσμο, είναι ένα ζήτημα το οποίο θα μας απασχολήσει έντονα το επόμενο διάστημα με αφορμή τόσο την εξέλιξη της υπόθεσης της Ηριάννας, όσο και την κατάθεση τροπολογιώνκατάργησης του συγκεκριμένου νόμου στη Βουλή.
Πηγές: Εφημερίδα των Συντακτών, Διεθνής Αμνηστία, Documento, Τα Νέα, Αυγή, AthensLive.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου